แม้เราจะปรับเปลี่ยนห้องให้มีบรรยากาศน่านอน
ทำให้ ห้องมีอุณหภูมิที่เหมาะสม (ไม่ร้อนหรือเย็นเกินไป)
ทำให้ห้องมืดๆ ไม่ให้แสงภายนอกรบกวน
หลีกเลี่ยงสารกระตุ้นระบบประสาท
คาเฟอีน แอลกอฮอล์ บุหรี่ เครื่องดื่มชูกำลัง
แต่ทำไม “อาการนอนไม่หลับ” ยังรบกวนเราอยู่เรื่อยไป
วันนี้เรามีคำตอบค่ะ
ทั้งหมดที่กล่าวมาด้านบน เราจะเรียกมันว่า “ปัจจัยกระตุ้นภายนอก”
ซึ่งหากเราทำตามสิ่งที่กล่าวมาด้านบนหมดแล้ว
นอนหลับได้ดีขึ้น
นั้นไม่ใช่ความผิดปกติ
แต่หากยังนอนไม่หลับอยู่ “ผิดปกติ” แน่นอน
…
และปัจจัยต่อไปนี้ที่ทำให้กระตุ้น “อาการนอนไม่หลับเรื้อรัง”
ซึ่งพบได้บ่อยสุด 2 ประการ
1.ภาวะห่วงกังวล หรือ พะวักพะวง
2.ภาวะตึงเครียด หรือ วิตกกังวล
เมื่อเราเผชิญสถานการณ์ที่มีแนวโน้ม
จะส่งผลลบต่อร่างกายและจิตใจ
ทำให้เกิดอาการ วิตกกังวล เครียด กลัว
“ระบบซิมพาเธติก” หรือ “กลไกการสู้หรือหนี”
จะทำงานตอบสนองภัยคุกคาม
เช่น สั่งให้ใจเต้นเร็ว เพิ่มอัตราการเผาพลาญ
การไหลเวียนเลือด เกิดการหลั่งสารเคมีจัดการ
ความเครียดอย่าง “คอร์ติซอล” (Cortisol)
และการกระตุ้นสมองที่เพิ่มสูงขึ้น
ซึ่งเป็นประโยชน์มากในนาทีที่วิกฤต
แต่ “การตอบสนองแบบสู้หรือหนี”
ไม่ได้สร้างมาเพื่อให้ถูกปล่อยค้างไว้
ในสถานะ “ทำงาน”เป็นระยะเวลานาน
เพราะหากปล่อยค้างไว้
นี้คือ “สาเหตุของอาการนอนไม่หลับ”
…
การทำงานหนักผิดปกติของ ““ระบบซิมพาเธติก”
หรือ “กลไกการสู้หรือหนี”
ขัดขวางการนอนหลับที่ดีได้อย่างไร ?
1.)ระบบซิมพาเธติกกระตุ้น “อัตราเผาผลาญให้สูงขึ้น”
ส่งผลให้อุณหภูมิภายในร่างกายสูง
ซึ่งในการนอนหลับเราต้องทำให้อุณหภูมิในร่างกาย
ลดลงเล็กน้อยเพื่อให้นอนหลับได้
2.)ฮอร์โมนคอร์ติซอลกระตุ้น “ให้ตื่นตัว” เพิ่มระดับสูงขึ้น
รวมทั้งสารสื่อประสาทอย่าง “อะดรีนาลิน”และ “นอร์อะดรีนาลิน”
ซึ่งสารทั้ง 3 ชนิดนี้ ทำให้ “อัตราการเต้นของหัวใจสูงขึ้น”
และเพิ่ม “อัตราการเผาผลาญ” และ “อุณหภูมิร่างกาย” ให้สูงขึ้นด้วย
3.)สมองส่วน“อะมิกดาลา”ที่เกี่ยวข้องกับอารมณ์
และสมองส่วน “ฮิปโปแคมปัส”ที่เกี่ยวข้องการความทรงจำ
ยังคงทำงานอย่างกะตือรือร้น เมื่อเทียบกับสมองของ
กลุ่มคนที่นอนหลับดีที่ระดับกิจกรรมลดลงเมื่อเข้า
สู่สภาวะหลับ
4.)มีคุณภาพการนอนหลับต่ำกว่าปกติ
โดยมีคลื่นไฟฟ้าสมองขณะหลับลึก
แบบ NREM ที่ตื้นกว่าและอ่อนแรงกว่า
และมีการนอนหลับที่ขาดช่วงในการหลับ
แบบ REM ซึ่งทำให้ตื่นมารู้สึกไม่สดชื่น
มึนๆ เบลอๆ อารมณ์เหวี่ยงๆ หงุดหงิด
อารมณ์ไม่ดี การคิดการตัดสินใจไม่ดี
…
สุดท้าย
ชีวิตเราคงไม่ต้องการอะไรไปมากกว่าการ “กินอิ่มนอนหลับ” และผลลัพธ์คือ “การมีสุขภาพที่ดี” เพราะฉะนั้น “อาการนอนไม่หลับ” เป็นปัญหาที่เรา “ต้องให้ความสำคัญ” และ “ต้องแก้ไข” ให้ตรงจุด และปลอดภัยด้วย
โปรดติดตามตอนต่อไป ของหัวข้อ “INSOMNIA อาการนอนไม่หลับ”